Opracowanie zbiorowe „Lex bez łez. Apteczka prawna”

Tytuł: Lex bez łez. Apteczka prawna
Autor: opracowanie zbiorowe
Wydawnictwo: PWN

Ignorantia iuris nocet (łac. nieznajomość prawa szkodzi) – grzmiał mój profesor wykładający prawo cywilne oraz prawo administracyjne na studiach. Jestem przekonana, że teraz, po latach, nawet jeśli ktoś z jego studentów w swoim zawodowym życiu niewiele ma wspólnego z wydawaniem decyzji czy zawieraniem umów, to z pewnością pamięta tę paremię prawniczą, wyrażającą jedną z podstawowych zasad prawa. Brak wiedzy na temat treści paragrafów poszczególnych kodeksów czy brak umiejętności poruszania się pośród prawniczego żargonu nie zwalania nas bowiem od odpowiedzialności za popełnione czyny. Co więcej, owa niewiedza działa na naszą niekorzyść również wówczas, kiedy to ktoś próbuje nas oszukać, kiedy w złej wierze próbuje nas do czegoś przekonać – nie jesteśmy w stanie się bronić bez identyfikacji wroga. 

Dlatego też, nawet jeśli dotychczas z niechęcią podchodziliśmy do studiowania zagadnień prawnych, warto zastanowić się, czy naprawdę chcemy odgrywać rolę ofiary? Jeśli nie, to w przyswajaniu wiedzy prawniczej z pomocą rusza nam Dom Wydawniczy PWN, oferując książkę „Lex bez łez. Apteczka prawna”. Ten wyjątkowy poradnik został wydany pod patronatem I Prezes sądu Najwyższego prof. dr hab. Małgorzaty Gersdorf i jest z założenia adresowany do nastoletnich czytelników – stanowić ma wsparcie w trakcie wchodzenia w dorosłość, w przyjmowaniu odpowiedzialności za siebie i innych. Tak naprawdę jednak tego typu publikacja powinna znaleźć się w biblioteczkach w każdym domu, bowiem stanowi ona swego rodzaju ABC podstaw prawa, zawierające najczęściej występujące w naszym życiu problemy i sytuacje, a także odpowiednie paragrafy, pozwalające nam poruszać się w granicach określonych prawem. 

Poradnik podzielony jest na dziewięć części, z czego pierwsza „Zawsze i wszędzie – Twoje miejsce w świecie prawa” zawiera informacje na temat tego, kto ma prawa i obowiązki oraz kto, kiedy i jak może je nabyć. Wyjaśnia również dokładnie kim jest notariusz, jaka jest dokładnie jego rola i jak przebiega wizyta w kancelarii notarialnej, zwraca ponadto uwagę na kwestie pełnomocnictwa, podając jego przykładową treść. Rozdział „W domu i w rodzinie” przybliża czytelnikowi prawa i obowiązki rodziców wobec dzieci, a także dzieci wobec rodziców, szczegółowo nakreśla sytuację małoletnich rodziców oraz wyjaśnia procedurę dochodzenia alimentów. Znajdziemy tu również informacje związane z wynajmem mieszkania oraz z przemocą domową – w tej kwestii szczególnie ważne jest przypomnienie, że każdy, kto był świadkiem przemocy w rodzinie, powinien o tym fakcie powiadomić odpowiednie służby. Takie działanie może uratować komuś zdrowie, a nawet życie. Z życiem nierozerwalnie związana jest również śmierć, a z kolei z nią – problem dziedziczenia. Również i w tej materii poradnik wyjaśnia nasze wątpliwości co do grona uprawnionych do dziedziczenia, sporządzenia testamentu czy odpowiedzialności za długi zmarłego. 

Trzeci rozdział poświęcony jest problematyce finansowej i skupia się na wyposażeniu czytelnika w wiedzę na temat zatrudnienia i podstaw prawnych wykonywania pracy lub „innych zajęć zarobkowych”, a także rozstania z pracodawcą czyli różnych sposobów rozwiązywania umów o pracę. Znajdziemy tu ponadto informacje dotyczące podlegania ubezpieczeniom społecznym, podejmowania działalności gospodarczej, udzielania pożyczek, a także wystawiania i podpisywania weksli (ze zwróceniem szczególnej uwagi na ryzyko związane z wekslem in blanco). Mówi się, że w życiu pewne są tylko dwie rzeczy – śmierć i podatki i właśnie o podatkach traktuje kolejny rozdział „Podatki (trzeba płacić)”, w którym wyjaśnione zostały dokładnie kwestie związane z obowiązkiem podatkowym oraz omówione poszczególne rodzaje podatków. 

Rozdział „Ubezpieczenia takie i inne” odpowiada na pytanie, dlaczego ubezpieczenia są nam potrzebne oraz wyjaśnia czym jest polisa ubezpieczeniowa i na co należy zwrócić uwagę w temacie ochrony ubezpieczeniowej. Znajdziemy tu również omówienie rodzajów ubezpieczeń. W kolejnym rozdziale, poświęconym ogólnoświatowej sieci komputerowej, czyli Internetowi, znalazły się informacje dotyczące praw autorskich i ściągania filmów, muzyki czy też programów komputerowych. Autorzy poruszyli tu również kwestie bezpieczeństwa w sieci, w tym ochrony dóbr osobistych i praw przysługujących w sytuacji ich naruszenia, a także tematy związane z ochroną danych osobowych.

W rozdziale „Na zakupach” znajdziemy szereg informacji dotyczących wad towaru i złożenia reklamacji, gwarancji, zakupów na odległość oraz prawa odstąpienia od umowy. W kolejnym rozdziale – „Na imprezie” – zapoznamy się z granicami dobrej zabawy, czyli obowiązkami związanymi z korzystania ze transportu publicznego (tak naprawdę nie tylko w drodze na party), a także z prawem zabraniającym sprzedaży i podawania alkoholu osobom poniżej 18. roku życia i zakazem prowadzenia samochodu pod wpływem alkoholu. W rozdziale tym znajdziemy również podpowiedź, co robić, kiedy zabawa wymknęła się spod kontroli i nastąpiło zatrzymanie przez policję. W ostatnim już rozdziale, „Kiedy pojawią się kłopoty” zawarte są informacje dotyczące różnic pomiędzy wykroczeniem, przestępstwem, a zbrodnią oraz kontratypów, czyli wyjątków od reguły. Wyjaśnione zostały także kwestie związane z czynem niedozwolonym i szkodą, odpowiedzialnością odszkodowawczą, działań, jakie należy podjąć w sytuacji zostania ofiarą przestępstwa bądź powzięcia podejrzenia o jego popełnieniu oraz postępowania sądowego.

„Lex bez łez” mimo ogromnego zakresu tematycznego, pozwala nam szybko przyswoić przydatną w codziennym życiu wiedzę i wykorzystać ją w praktyce. Przystępny język oraz liczne przykłady sprawiają, że poradnik czyta się niczym fascynującą książkę, odnajdując w zawartych w niej treściach analogię do otaczającej nas rzeczywistości, a także do wydarzeń, których byliśmy uczestnikami bądź świadkami. Interesująca jest również szata graficzna książki, która dodatkowo ułatwia nad nawigację i szybkie dotarcie do interesujących nas treści. W tekście zostały specjalnymi znakami graficznymi wyróżnione ciekawostki (które zwykle najszybciej zapadają w pamięć), kwestie szczególnie ważne, wspomniane już przykłady oraz dobre rady. Wszystko to sprawia, że publikacja jest nieocenioną pomocą w wielu kwestiach związanych z naszym funkcjonowaniem w świecie, w tym z prawami i obowiązkami. To nie tylko wspaniały prezent, jaki można wręczyć wkraczającemu w dorosłość człowiekowi, ale również książka, która może wielokrotnie pomóc nam wybrnąć z kłopotliwych sytuacji i to niezależnie od naszego wieku. To także podpowiedź dla wykładowców, przekazujących wiedzę związaną z treściami zawartymi w publikacji i dowód na to, że ważkie kwestie nie zawsze muszą przybierać trudną do przyswojenia formę.