Jim O`Neill "Mapa wzrostu. Szanse gospodarcze grupy BRICs"

Tytuł: Mapa wzrostu. Szanse gospodarcze dla państw grupy BRICs
Autor: Jim O`Neill
Wydawnictwo: Studio Emka

Dziesięć lat temu świat obiegła niepokojąca informacja – państwa należące do grupy G-7, ze Stanami Zjednoczonymi włącznie, miały utracić swoją pozycję największych potęg gospodarczych. Autorem tej śmiałej tezy był Jim O`Neil, były prezes wiodącego banku inwestycyjnego Goldman Sachs Asset Management. W 2001 r. stanął on na czele zespołu, który przeprowadził badania dotyczące zależności pomiędzy wiodącymi gospodarkami światowymi, a niektórymi większymi gospodarkami krajów rozwijających się. Z analiz tych wysnuł wniosek, jakoby gospodarka światowa w kolejnych dekadach była napędzana przez cztery kraje, takie jak: Rosja, Brazylia, Indie i Chiny. Na potrzeby badań O`Neill użył po raz pierwszy akronim BRIC, zaś koncepcja ta wywołała prawdziwą burzę wśród ekonomistów i przedstawicieli rynków finansowych. 

Minęły lata, a każdy kolejny rok potwierdzał słuszność tezy O`Neilla. Nawet światowy kryzys zapoczątkowany w 2008 roku nie był w stanie zatrzymać rozpędzonych gospodarek. Nie dziwi zatem panika pozostałych krajów i chęć zajęcia miejsc na szczycie gospodarczej drabiny. Interesująca jest natomiast lista państw, które w 2005 r. zespół pod przewodnictwem O`Neilla wskazał, jako podążające śladem państw BRIC. Wyselekcjonowaną grupę państw mających największe szanse, by dorównać gospodarczym potęgom, nazwano „Następną jedenastką”, posługując się roboczym skrótem N-11. 

O tym, jakie państwa ustawiły się w kolejce po awans, jakie czynniki napędzają produktywność, a co za tym idzie na rozwój gospodarczy oraz czy istnieje równowaga pomiędzy ilością zasobów a liczbą korzystających z nich ludzi, pisze sam autor koncepcji BRIC oraz N-11, czyli Jim O`Neill. W swojej książce „Mapa wzrostu. Szanse gospodarcze dla państw grupy BRICs”, opublikowanej przez wydawnictwo Studio EMKA, autor przedstawia informacje dotyczące źródeł wzrostu, potencjału oraz prognoz wzrostu wskazanych gospodarek państw należących do BRIC, a także gospodarek wschodzących, takich jak: Bangladesz, Egipt, Indonezja, Iran, Meksyk, Nigeria, Pakistan, Filipiny, Turcja, Korea Płd oraz Wietnam. 

Kreśląc nową mapę gospodarczą świata, stawiając gospodarki w kontekście globalizacji, stopnia otwarcia się na inwestycje zagraniczne, większy udział w handlu światowym, O`Neill wysunął nie tylko kolejną kontrowersyjną tezę, ale stworzył również istne kompendium wiedzy dotyczącej makroekonomii. Po książkę sięgnąć powinni zarówno politycy i menedżerowie wszystkich szczebli, być może upatrując w krajach rozwijających się nowych rynków zbytu, jak i studenci ekonomii i finansów. Kontekst sytuacyjny, w jakim autor umieszcza swoje założenia, daje pogląd na wszystkie gospodarki, pozwala także zrozumieć zależności pomiędzy takimi czynnikami, jak na przykład wydajność, a źródłami wzrostu gospodarki.

Nie ma lepszej rekomendacji dla lektury, jak olbrzymie doświadczenie autora, a także fakt, iż koncepcja N-11, podobnie jak wcześniej BRIC, stała się podstawową teorią wykorzystywaną przez wielu specjalistów, którzy właśnie na niej oparli interpretacje zmian zachodzące w światowej gospodarce. W dziewięciu rozdziałach swojej książki, O`Neill nie tylko przybliża „narodziny” BRIC, omawia potencjał demograficzny i produktywność i wpływ tych czynników na rozwój gospodarczy państwa, ale i zajmuje się nowymi rynkami wzrostowymi, szczegółowo wyjaśniając fenomen krajów, które znalazły się w grupie N-11. 

W obliczu dręczącej ludzkość perspektywy wyczerpania się zasobów, autor stara się odpowiedzieć na pytanie, czy szybki wzrost gospodarczy stanie się dowodem na spełnienie proroctwa Thomasa Malthusa, który w swojej pracy „Prawo ludności” nakreślił poziom napięcia pomiędzy wzrastającą liczbą ludności, a malejącymi zasobami. Jeden z rozdziałów książki dotyczy ponadto konsumpcji w krajach BRIC, jako jednego z głównych komponentów PKB. 

O`Neill zauważa również pewną tendencję – rozwój gospodarek krajów BRIC oraz Rynków Wzrostowych pociągnął za sobą istotne zmiany w relacjach pomiędzy tymi krajami a resztą świata. Choć zdarza się, że zmiany te utrudnione są przez historyczne uwarunkowania polityczne, to w sytuacji, kiedy rządzący są otwarci na współpracę, pojawia się szansa na nawiązanie współpracy i zawarcie nowych sojuszy. Autor przekonuje nas również, że zacieśnianie się relacji pomiędzy państwami BRIC i Rynkami Wzrostowymi a resztą świata, objawia się coraz większym wpływem na światowy system walutowy.

Książka „Mapa wzrostu. Szanse gospodarcze dla państw grupy BRICs” O`Neilla to nie tylko kompendium wiedzy makroekonomicznej, ale i socjologicznej – widzimy kraje BRIC przez pryzmat firm z Zachodu oraz inwestorów, dostrzegamy również wpływ BRIC na wzbogacające się społeczeństwo. Jak zauważa autor, coraz więcej Chińczyków staje się miliarderami, poziom życia w Indiach stopniowo ulega poprawie, a w Rio zmniejsza się przepaść pomiędzy biednymi a bogatymi. Zmiany te, jak każde, niosą ze sobą niepewność i obawy. Książka O`Neilla jest dowodem na to, że zmiany te powinny być raczej źródłem nadziei – stoimy wszak przed wielką szansą, szansą na bogactwo!