Tytuł: Siła innych
Autor: Michael Bond
Wydawnictwo: Dom Wydawniczy PWN
„Nigdy (…) nie można odgadnąć, jak postąpi
pojedyncza osoba, natomiast dokładnie da się przewidzieć, co zrobi pewna
określona grupa ludzi” – pisał Arthur Conan Doyle. Czy rzeczywiście człowiek,
jako jednostka, jest nieprzewidywalny, czy też da się z pewnym
prawdopodobieństwem określić algorytm jego postępowania? Czy można przewidzieć
zachowanie grupowe, czy też wszystko zależy od jej składu, dynamiki grupy? Czy
rzeczywiście inni ludzie w grupie mają na nas tak wielki wpływ, że tracimy
swoją indywidualność, że poddajemy się presji tłumu?
Na te wszystkie pytania odpowiedzi
poszukuje w swojej książce „Siła innych” Michael Bond, recenzent i autor wielu
książek i artykułów obejmujących swoim zakresem zagadnienia dotyczące
psychologii i zachowania człowieka. Publikacja Domu Wydawniczego PWN, jest
niezwykle frapującym tekstem, zmuszającym nas do analizy własnego zachowania, w
tym funkcjonowania w określonej roli grupowej, ale i wyjaśniającym pewne schematy
zachowań, z którymi mamy do czynienia niemal na każdym kroku. Każda interakcja
pomiędzy ludźmi jest związana z pewien sposób z wpływem, choć jego siła zależy
od różnych czynników. Podobnie zresztą jak samo zachowanie człowieka w
określonych sytuacjach, uzależnione jest nie tylko od samej sytuacji, ale też
wielu innych zmiennych, na które wpływ mieć możemy bądź które są od nas
niezależne.
Książka „Siła innych” jest skierowana
nie tylko do psychologów, socjologów czy specjalistów od zarządzania
kryzysowego bądź też reklamy, ale do każdego, kto pragnie zrozumieć siebie oraz
innych, kto interesuje się naturą człowieka i motywami jego działania.
Przytaczając badania, jakie na przestrzeni kolejnych stuleci były prowadzone
przez różne ośrodki badawcze, Bond pokazuje w jaki sposób zmieniało się
postrzeganie pewnych zachowań, jak ewaluowały pewne teorie bądź też, w jaki
sposób kolejne eksperymenty potwierdzały przyjęte założenia. „(…) Nie jesteśmy
wyłącznymi wodzirejami naszego życia, jak nam się wydaje, lecz stworzeniami
gromadnymi w każdym calu” – pisze autor, przytaczając przykład dowodzące naszego
upodobania do grupowania, przynależności do pewnej zbiorowości.
Z lektury dowiadujemy się, co wspólnego
ma odmowa wypłaty pieniędzy jednemu człowiekowi z upadkiem banku, dlaczego
imitacja jest kołem napędowym społecznej interakcji, w jaki sposób świadomie
oddziaływać na ludzi przez celowe okazanie wybranej emocji. Autor wyjaśnia
również zjawisko zarażenia emocjonalnego, szuka prawidłowości w zachowaniu
tłumu, zajmuje się ponadto podłożem zachowania terrorystów, w tym
terrorystów-samobójców. Przywołuje tu m.in. postać Scotta Atrana, naukowca Uniwersytetu
Michigan, zajmującego się analizą antropologii religijnej, który spotyka się z
zabójcami, kluczowymi postaciami dżihadu i przyszłymi męczennikami w Gazie,
Indonezji, Maroku. Bond pisze również o zjawisku lojalności grupowej, widocznym
szczególnie podczas wojny, poszukując odpowiedzi na pytanie, dlaczego w czasie
zagrożenia dzięki spójności grupy wzrasta motywacja. Pokazuje także, w jaki sposób
dynamika grupy zmienia życie pojedynczego człowieka, skłaniając do wzniosłych
czynów bądź do zła.
„Siła innych” bezsprzecznie dowodzi
tego, iż nie można zignorować nieświadomego wpływu ludzi na swoją osobę oraz jego
siły. Jak się przed nim chronić? Jedynym sposobem jest podwyższanie swojej świadomości,
obserwacja siebie i swoich zachowań, ich analiza, a także gromadzenie
informacji na temat danej grupy. W obecnych czasach nie sposób jest bowiem uniknąć
innych ludzi, nie będąc uznanym przy tym za ignoranta, dziwaka, jednostkę aspołeczną,
choć - jak twierdzi autor – „samotność może się okazać bardzo pożądanym stanem,
a tym, którzy potrafią się do niej dostosować, może służyć nawet lepiej niż
czyjeś towarzystwo”. Pamiętajmy jednak, ż samotność nie jest dla każdego,
bowiem również i na nią trzeba być przygotowanym, również i do niej trzeba
dojrzeć …
Wspomniane zagadnienia stanowią zaledwie
nikłą część tematów poruszonych przez Bonda w książce, która zmienia nasz
sposób spojrzenia zarówno na swoje zachowanie, jak i na funkcjonowanie grup społecznych
do których przynależymy. Napisana przystępnym językiem, zachowująca jednak naukowy
charakter publikacja, stanowi fascynującą lekturę, pomagającą zrozumieć wiele prawidłowości,
wyjaśnić wiele zjawisk społeczno-gospodarczych. Przykłady, którymi posługuje
się Bond przemawiają do wyobraźni, zapadając jednocześnie w pamięć, zaś wiedza
wyniesiona z lektury jest bezcenna, chociażby dla polepszania komunikacji społecznej
czy panowania nad grupą.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz